Polo Sporu Tarihi ve Oyun Kuralları
14.03.2024
Dünya çapında en eski binicilik sporlarından birisi olan Polo, çok yönlü bir spor dalı olarak ortaya çıkmıştır. Öncelikle Orta Asya’daki göçebe savaşçıların eğitim aldıkları askeri tatbikatlar içerisinde ortaya çıkan ve bir spor dalına dönüşen Polo, zaman içerisinde dünyaya yayılmıştır. Orta Asya’daki savaşçıların at sırtında savunma stratejilerini geliştirmelerine olanak sağlayan bu sporun dünyaya yayılması ise göçebelerin seyahatleri sayesinde olmuştur.
Polo sporunun kökenlerinin ilk olarak M.Ö. 6. Yüzyıla dayandığına inanılmaktadır. Asya kültürlerinden Hindistan’a kadar yayılan Polo oyunu, çeşitli göçlerle birlikte İngiltere’ye ve Batı’ya ulaşmıştır. Bu dönemde Hindistan’da görev yapan İngiliz askerlerinin Polo oyununu keşfetmesi, Polo sporunu İngiltere’ye getirmelerine de olanak sağlamıştır. 1859'da Silchar Polo Kulübü'nün kurulması, bu yayılışı hızlandıran etmenlerden birisi olmuştur. İngiliz aristokrasisi arasında keyifle oynanan Polo oyunu, New York Herald'ın yayıncısı James Gordon Bennett Jr.’un 1876 yıllarında bir polo maçını izlemesi sonucunda ABD’ye gelmiştir.
ABD’de bulunan Westchester County’deki bir sahada bir Polo maçı gerçekleşmiş ve bu maç neticesinde Polo oyununun Amerika’daki popülaritesi artmıştır. Polo sporunun Amerika’da ilk oynanışından kısa bir süre sonra 1890 yılında U.S. Polo Assn. kurulmuş ve polo sporunun ülkedeki varlığı kalıcılaşmıştır.
Polo Sporu Oyuncularının Görevleri
İki farklı takım bulunan oyunda her takım içerisinde 4 kişi bulunmakla beraber; 1 numaralı oyuncu, takımda hücum etme rolünü üstlenmektedır ve “hücum oyuncusu” olarak geçmektedir. 1 numaralı polo oyuncusunun görevleri arasında gol atmak ve rakibe karşı baskı uygulamak vardır. 2 numaralı polo oyuncusu 1 numaralı polo oyuncusuyla birlikte çalışmakta ve hücuma destek olmaktadır. Diğer yandan pas atmak, karşı takıma gol atmak için gerekli hücumları desteklemek gibi görevleri bulunmaktadır. 3 ve 4 numaralı polo oyuncuları ise genellikle savunma kısmında öne çıkmaktadır. Karşı takımın hücum gücünü engellemeye çalışmak ve böylece kendi takımlarının kalesini korumak öncelikli görevleri arasındadır.
4 farklı oyuncunun temelde görevleri bu şekilde ayrışsa dahi, polo oyununun gidişatı neticesinde oyuncuların görevleri değişebilmektedir. Bu bağlamda önemli bir takım çalışması, maç sonucunun olumlu seyretmesi anlamında önem teşkil etmektedir.
Kullanılan Ekipmanlar:
Polo sporu at üzerinde oynandığından dolayı çeşitli tehlikeler barındırmaktadır. Bu tehlikeleri en aza indirebilmek için iki takımdaki oyuncuların da kullandığı çeşitli koruyucu ekipmanlar ve özel giysiler bulunmaktadır. Öncelikle oyuncuların baş bölgelerini koruyabilmeleri adına bir kask ve yüzlerini koruyabilmeleri için de bir yüz koruyucu kullanmaları gerekmektedir. Diğer yandan olası at üzerinden düşme durumlarında daha az zarar görmeleri amacıyla diz koruyucu ve bazen de dirsek koruyucu takmaktadırlar. Oyunda kullanılan tokmakları daha iyi tutabilmeleri için ise eldiven kullanmaktadırlar.
Polo oyuncularının özel beyaz polo gömlekleri, oyun sırasında giydikleri kıyafetin en önemli parçalarından birisidir. Beyaz polo gömlekle beraber özel binicilik pantolonları ve deri botları kullanırlar. At üzerinde bulundurdukları bir kırbaç yardımıyla da atlarına rehberlik etmeyi amaçlarlar.
Polo oyuncularının ekipmanları haricinde oyun atlarının da çeşitli ekipmanları vardır. Eyerler, dizginler ve çeşitli at bakım malzemeleri kullanılmaktadır. Bu atların eğitimli ve bakımlı olmaları, polo oyununun öncelikleri arasındadır. Hem oyuncuların hem de atların iyi dinlenmiş olması ve oyun sırasında yaşanabilecek olası yaralanmalardan korunmak adına oyun ekipmanlarını kullanmaları, polo maçınının verimliliği açısından önem taşımaktadır.
Polo Sporu Nasıl Oynanır?
Polo sporunun oyun sahasının uzunlukları 274 metre uzunluktan ve 146 metre genişlikten oluşmaktadır. “Chukker” ismi verilen bölümlere ayrılan oyunun her bölümü 7 dakika sürmekte ve ortalama 4-6 arası chukker bölümünden oluşmaktadır. Bu bölümlerin toplam süresi ise 28 dakika ile 42 dakika arasında değişmektedir. Maç süresinin yanında molalar, saha değiştirme ya da penaltı gibi olası durumlar da toplam maç süresinin değişmesine etki edebilmektedir.
Oyun Kuralları
Polo maçının başlangıcı bir taç atışı ile yapılmakta ve iki takım da topu elinde tutmayı amaçlamaktadır. At üzerinde bulunan polo oyuncularının elinde uzun saplı tokmaklar vardır ve topa vurmak için bu tokmağı kullanırlar. Temel amaç ise topu kale çizgisinin ilerisine geçirmek ve rakip takımın kalesine gol atmaktır. Polo oyununun kurallarından birisi de “geçiş hakkı” kuralıdır. Bu kurala göre, topa ilk olarak hangi takımın oyuncusu ulaştı ise o oyuncunun topla oynama hakkı bulunmaktadır.
Polo oyunu at üzerinde sürüş ile gerçekleştiğinden kurallara uyulmadığı takdirde olası tehlikelere açık bir oyundur. Bu sebeple hem oyuncu yaralanmalarını hem de oyun ihlallerini önlemek adına çeşitli kural ve cezaları vardır. Bu kurallardan birisi de, herhangi bir takımın oyun içerisinde yarattığı faul durumuna göre rakip takımına penaltı atış hakkı verilmesidir. Bu penaltı atışlarının bir maç içerisinde kaç adet olabileceği belli değildir ve maçın kuralllarına ve gidişatına göre değişebilmektedir. Diğer yandan, at sürerken tehlikeli durumların yaşanmaması adına her oyuncu, rakip takımın oyuncusunun sağ tarafında at sürüşünü gerçekleştirmelidir.
U.S. Polo Assn. ve Polo Sporu
U.S. Polo Assn., Polo sporunun resmi markası olmakla beraber birçok ünlü dünya şampiyonasının da ana sponsorudur. Bunlar arasında, XII Uluslararası Polo Federasyonu (FIP) Dünya Polo Şampiyonası yer almaktadır.